Ethisch kompas en cognitieve diversiteit cruciaal voor IT-afdeling van de toekomst

Amsterdam 19 september 2024 – De IT-professional van de toekomst zal zich meer bewust moeten zijn van zijn of haar ethische verantwoordelijkheid in verband met de ontwikkelingen op het gebied van Artificial Intelligence (AI). Dit blijkt uit het boek ‘Grensverleggers’, een initiatief van Calco, IT opleider & detacheerder in Nederland. In het boek dat is geschreven naar aanleiding van het twintig jarig bestaan van Calco, worden tien leiders in IT van onder andere Picnic, Fugro, KLM en het UWV geïnterviewd over de toekomst van de IT-professional. Zij benadrukken dat de IT’er van morgen naast gedrevenheid en leergierigheid ook moet beschikken over een goed ontwikkeld ethisch kompas. Een divers samengesteld team is essentieel om de afdeling en organisatie scherp te houden.
Cognitieve diversiteit
Daniel Gebler, CTO van Picnic is duidelijk van mening dat cognitieve diversiteit voor hem van essentieel belang is. Het gaat niet alleen om de verdeling man/vrouw binnen een afdeling maar juist ook om mensen aan te nemen die op een verschillende manier denken en informatie verwerken. Om zo te komen tot verrassende en creatieve oplossingen. Een divers IT-team is daarom essentieel. Jan-Willem Gelderblom CEO van Calco deelt deze mening: “Het is goed om te zien dat er meer aandacht komt voor de samenstelling van teams. De tijd dat je eenheidsworsten wil aannemen is echt voorbij. Zorg ervoor dat je IT-team een goede mix is van kennis en kunde waarbij bijvoorbeeld zij-instromers of medewerkers met een andere achtergrond verrassende oplossingen kunnen bedenken.”
Ethische verantwoordelijkheid
De toenemende complexiteit van technologie maakt het volgens de geïnterviewde CIO’s extra belangrijk dat IT-professionals zich bewust zijn van hun ethische verantwoordelijkheid. Gelderblom hierover: “AI kan een enorm krachtig instrument zijn, maar het is belangrijk dat we het op een verantwoorde manier gebruiken. Technologie, algoritmen en AI mogen er wat niet toe leiden dat de mens alleen nog informatie krijgt voorgeschoteld uit zijn eigen directe interessegebied, de eigen ‘bubble’. IT moet ons in staat stellen en stimuleren om ons breed te blijven oriënteren, dat we ook buiten onze eigen belangen en interesses blijven kijken.” Gelderblom voegt er meteen aan toe dat hij hoopt dat zijn pleidooi niet moralistisch overkomt. “Buiten alle interessante dingen die de CIO’s hebben gezegd in de interviews: ik realiseer mij dat ook dit hoort bij de verantwoordelijkheid die de IT’er van straks heeft. De zorgplicht van IT voor de samenleving.”
AI zorgt voor vlakke leercurve
Daniel Gebler, CTO van online supermarkt Picnic, heeft wel wat zorgen met betrekking tot het gebruik van AI. “De prijs die IT-ers betalen voor toepassing van AI is dat het de leerweg vertraagt van de junior engineers, die door AI minder bedreven raken in het reviewen van elkaars code. Dat is wel een probleem. Hier is nieuwe tech nog niet automatisch een verbetering.”

Corné Mulders, CIO van het HagaZiekenhuis in Den Haag heeft ook z’n kanttekeningen bij het gebruik van AI. “De arts leidt een protocol-gestuurd bestaan. Deze wil — terecht — niets belangrijks missen, de juiste inschattingen maken en acties doen. Zomaar AI toepassen, dat kan niet. De werking moet gecertificeerd zijn, het moet bewezen werken. Een lerend systeem, dat kan je in een ziekenhuis niet zomaar toepassen.”
Toch ziet Mulders mogelijkheden voor de toekomst. “AI kan de arts helpen bij het verminderen van registratielast. Bijvoorbeeld door bij een diagnose door de arts al voor te stellen en daarbij veel zoekwerk uit handen te nemen. De arts beslist uiteraard, maar AI kan ondersteunen.”
Aan het boek Grensverleggers werkten mee: Daniel Gebler (CTO — PICNIC), René́ Steenvoorden (LID RAAD VAN BESTUUR — UWV), Jeroen van der Vlugt (CIO — MINISTERIE VAN DEFENSIE), Aart Rupert (CDO — DAMEN SHIPYARDS), Jennifer Crites (voormalig CIO — POSTNL), Corné Mulders (CIO — HAGAZIEKENHUIS), Ton Arrachart (CIO — FUGRO) en Aart Slagt (CIO — KLM).
Het boek Grensverleggers is aan te vragen op www.calco.nl/grensverleggers. Het luisterboek is hier te vinden.