Censuur Nederlandse Google Earth beelden (Update)

Op nieuwe, vorige week toegevoegde, scherpere satellietbeelden in Google Earth en Google Maps zijn locaties als het Ministerie van Defensie, Paleis huis ten Bosch en het hoofdkantoor van de Nederlandse luchtmacht onzichtbaar gemaakt. Volgens een woordvoerder van Defensie zijn de gebouwen waarschijnlijk niet meer zichtbaar in verband met een verbod op publicatie van luchtfoto's van vitale objecten, waar defensie-objecten en gebouwen van het Koninklijk Huis onder vallen.

(Update) In een algemene verklaring laat Google woensdag weten dat in Nederland dataleveranciers verplicht zijn om sommige gevoelige foto's te versluieren, als de regering daar om vraagt. Het internetbedrijf verandert zelf geen foto's. Dat schrijft het ANP, dat deze verklaring optekende naar aanleiding van berichtgeving op Emerce vanochtend over de gecensureerde beelden. (Einde update).

De Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) is namens de regering verantwoordelijk voor de handhaving van het verbod op publicatie van foto's van gevoelige objecten, dat valt onder een Koninklijk Besluit uit 1959, vertelt woordvoerder Rogier van de Wetering van het Ministerie van Defensie aan Emerce. “In principe is luchtfotografie verboden, maar het is vrij eenvoudig om er een vergunning voor te krijgen. Voor publicatie moeten foto’s worden voorgelegd aan de MIVD, waarna een besluit volgt over vergunningverlening.” Bij foto’s van vitale objecten, zoals militaire gebouwen, kan de MIVD besluiten dat publicatie niet is toegestaan, aldus Van de Wetering.

Controle door de MIVD vindt zowel vooraf plaats, dus als foto’s bij de MIVD ter goedkeurig worden voorgelegd, als achteraf. Van de Wetering: “De MIVD bekijkt ook zelf of gepubliceerde luchtfoto’s, bijvoorbeeld op internet, wel zijn toegestaan.” Wanneer en hoe er concreet contact is geweest tussen Google of de fotograverende partij AeroData enerzijds en de MIVD anderzijds kon de Defensie woordvoerder niet zeggen. “Over concrete gevallen worden geen mededelingen gedaan.”

De opnamekwaliteit speelt een rol bij de afweging of een foto al dan niet mag worden gepubliceerd, zegt Van de Wetering. Dat kan volgens hem een verklaring zijn waarom bijvoorbeeld Paleis Noordeinde nog wel goed zichtbaar is en Paleis huis ten Bosch niet.

Google Benelux zegt geen reactie te kunnen geven op de onzichtbaar gemaakte beelden.

Op Emerce Minutes zijn enkele gecensureerde screenshots te zien.

Kamervragen
Afgelopen zomer stelden de Kamerleden Frans Weekers (VVD) en Aleid Wolfsen (PVDA) kamervragen over de veiligheidsrisico’s van Google Earth en Google Maps. Aanleiding daarvoor waren uitspraken van terreurdeskundige Dick Leurdijk in het Algemeen Dagblad. Leurdijk vond dat zou moeten worden onderzocht of de satellietbeelden terroristen in de kaart zouden spelen.

De vragen van Weekers en Wolfsen waren gericht aan de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken. De ministers zeiden in oktober in een schriftelijk antwoord dat ze geen aanleiding zagen om een onderzoek te starten naar de veiligheidsrisico’s van de programma’s. “De beelden die getoond worden met deze programma’s zijn reeds via andere kanalen publiekelijk beschikbaar. Het internet is een laagdrempelig medium om te beschikken over openbare informatie,” schreven de ministers.

In een reactie aan Emerce zegt een woordvoerder van de AIVD, de dienst die de informatie heeft geleverd op grond waarvan de kamervragen zijn beantwoord, dat het ‘wegvlakken’ van de beelden niet gedaan is op verzoek van de dienst. “Wij hebben al eerder gezegd dat het belang van deze geografische beelden niet zo groot is.”