Consumentenbestedingen in Nederland in Q1 2024 1,1 procent hoger dan in Q1 2023

Amstelveen – 23 mei 2024. Uit de nieuwe NIQ Retail Spend Barometer blijkt dat consumenten in Nederland voor een totaal van 20,4 miljard euro hebben besteed aan alledaagse producten (zoals bederfelijke en niet-bederfelijke voedingsmiddelen, dranken en drogisterijproducten) en technische consumptiegoederen, huishoudelijke apparaten, doe-het-zelf en kleding. Dit was 1,1 procent hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. De groei werd vooral gedreven door near-food -, doe-het-zelf- en huishoudelijke producten, terwijl technische consumptiegoederen en grote apparaten een daling kenden en in de levensmiddelendetailhandel heeft de komende wetgeving inzake tabaksproducten al een merkbaar effect gehad. Gecombineerde gegevens van NIQ en GfK laten ook zien hoe de detailhandelsuitgaven in Q1 zijn veranderd. 

De Tech & Durables sector noteerde een omzetdaling van 0,4 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Over het algemeen zijn de gemiddelde prijzen gestabiliseerd – in tegenstelling tot vorig jaar, toen de inflatie in sommige gevallen tot sterke prijsstijgingen leidde.

Geen post-Covid: Coronavirus-pandemie blijft traag lopende producten beïnvloeden 

De gevolgen van de coronapandemie zijn nog steeds voelbaar in de T&D-sector, waar een lage aankoopfrequentie gebruikelijk is. Tal van productcategorieën in deze sector die tijdens de coronajaren een hoge vlucht namen, hebben nu te maken met een omzetdaling: Zo hebben veel consumenten hun keukens al tijdens de pandemie opnieuw ingericht, waardoor er minder vraag was naar apparaten zoals koelkasten en ovens. Hierdoor werden er in het eerste kwartaal van 2024 bijna 5 procent minder grote elektrische apparaten verkocht dan in dezelfde periode een jaar eerder, met een omzetdaling van 2,9 procent.  Dit effect zal naar verwachting aanhouden. Ook de verkoop van e-bikes, waar tijdens de pandemie veel vraag naar was, daalde in Q1 met 10 procent, na eerdere verliezen in Q1/2023.

In de doe-het-zelf en woningsverbeteringsector lijken sommige productcategorieën de daling echter te hebben doorstaan: verf en aanverwante elektrische gereedschappen, zoals schuurmachines, kenden in het eerste kwartaal van 2023 nog steeds aanzienlijke dalingen, maar hebben in Q1/2024 een groei doorgemaakt, met een stijging van het verkoopvolume van 22 procent voor schuurmachines en een omzetgroei van 20 procent voor houtbeschermingsverf.

Premiumisering stimuleert groei in verschillende Technical Consumer Goods-categorieën 

Hoewel de markt voor technische consumptiegoederen in totaal 3,1 procent omzetverlies had, gingen individuele categorieën tegen de trend in: smartphones kenden een verkoopstijging van 1,6 procent, gedreven door de marktintroductie van nieuwe dure modellen. Consumenten zijn bereid meer uit te geven aan een hoogwaardig product met veel functies. Vergelijkbare premiumiserings-effecten zijn ook waar te nemen in producten voor persoonlijke verzorging, zoals haarstylingapparaten, waar de gemiddelde verkoopprijs met meer dan 20 procent is gestegen ten opzichte van Q1/2023. In de sector van kleine keukenapparatuur zet de trend naar Cooking @ Home van de afgelopen jaren zich voort, met kleine keukenapparatuur die in Q1/2024 een omzetgroei van 4 procent realiseert. ‘Funcooking-apparatuur’ kende een nog grotere groei van meer dan 17 procent.  

FMCG: Aankomende tabakswetgeving heeft nu al gevolgen voor de voedselmarkt 

Consumenten gaven in het eerste kwartaal van 2024 1,9 procent meer uit aan fast moving consumer goods (FMCG) dan in het eerste kwartaal van 2023. Vooral de near-food-categorieën noteerden een sterke omzetstijging, terwijl de verkoop van food met 0,2 procent daalde.

De belangrijkste reden voor deze wijziging is de nieuwe tabakswetgeving, die vanaf 1 juni 2024 de verkoop van tabaksproducten in supermarkten verbiedt. Sommige winkels zijn al gestopt met de verkoop van sigaretten en tabaksproducten, wat leidt tot een omzetdaling ten opzichte van 2023 die niet kan worden gecompenseerd door andere categorieën. In het eerste kwartaal was er een forse daling van de omzet van sigaretten (-21 procent omzet) en shag (-36 procent omzet) ten opzichte van een jaar eerder.

Als deze categorieën buiten beschouwing worden gelaten in de algemene analyse van FMCG-producten, groeide de omzet met 3,2 procent ten opzichte van Q1 2023.

De verschuivingen in het consumentengedrag zijn minder uitgesproken dan in 2023 

Het is nog steeds belangrijk voor consumenten om geld te besparen bij het winkelen. Hoewel de inflatie verder afvlakt en het consumentenvertrouwen zich enigszins herstelt (-22 in maart 2024, tegen -48 in 2022 en -39 in 2023), staat deze nog steeds op een laag niveau (Centraal Bureau voor de Statistiek, CBS).

“We zien nog steeds verandering in consumentengedrag. Ze kopen bijvoorbeeld steeds vaker huismerken en speciale aanbiedingen om hun kassabon zo laag mogelijk te houden”, zegt Jasper Bins, Retail Vertical Director Benelux, NIQ en GfK. “Door de afvlakkende inflatie kunnen we echter ook minder extreme verkoopveranderingen in alle categorieën waarnemen dan vorig jaar.”

Afnemende inflatie creëert kansen voor retailers en fabrikanten

Voor retailers en fabrikanten is het daarom des te belangrijker om kansen te herkennen en strategisch te benutten wanneer ze zich voordoen. Uitgebreide FMCG- en T&D-gegevens zoals de NIQ Retail Spend Barometers bieden hiervoor de ideale basis.

“Door de afvlakkende inflatie en het EK voetbal verwachten we dat consumenten in de zomer meer bereid zijn om geld uit te geven, vooral voor tv’s en projectoren, maar ook voor bijvoorbeeld barbecues, barbecue-accessoires en frisdranken”, zegt Jasper Bins. “Als retailers en fabrikanten weten in welke categorieën consumenten bereid zijn meer te investeren, kunnen ze prikkels creëren om te kopen en aan de behoeften van de klant te voldoen met gerichte kortingscampagnes en speciale aanbiedingen. Met de uitgebreide data die we onze klanten met The Full View™ bieden, kunnen ze zich staande houden in de huidige turbulente markt.” 

Over het onderzoek

De NIQ Retail Spend Barometer onderzoekt consumentenbestedingen aan FMCG- en T&D-producten in Nederland. Het houdt echte verkoopcijfers bij en meet veranderingen in eerdere kooptrends. De FMCG-categorieën omvatten voedsel, kruidenierswaren, bederfelijke waren en kant-en-klare levensmiddelen, en de T&D-categorieën omvatten duurzame consumptiegoederen, huishoudelijke apparaten, doe-het-zelf en kleding. De gegevens zijn afkomstig van NielsenIQ en GfK retailmarktmetingen, die samen de omzet van meer dan 350.000 retailpartners wereldwijd meten.

Meer informatie over de studie vindt u hier: NIQ Retail Spend Barometer Netherlands (nielseniq.com)