Game helpt scholen toenemende drugshandel en geweld aanpakken

ERP, 4 juni 2024 – Het aantal gevallen van drugshandel en geweld op middelbare scholen in Nederland is in twee jaar tijd fors toegenomen, blijkt uit cijfers van de onderwijsinspectie. Om scholen te helpen dit probleem aan te pakken is in samenwerking met het jongerenwerk de game ‘Hosselaar’ ontwikkeld. Die maakt jongeren bewust van de risico’s en de gevolgen van drugscriminaliteit en confronteert ze op heftige wijze met de werkelijkheid.

De realistische game wordt inmiddels op tien middelbare scholen gespeeld, altijd met een jongerenwerker, mentor of preventiemedewerker in de klas, omdat het spel zo’n heftige indruk maakt. In ‘Hosselaar’ werken jongeren van 12 tot 16 jaar zich in zeven levels op tot hosselaar, straattaal voor een drugsdealer die het snelle geld verdient. Daarna komt de plottwist. Ze moeten hun geld afstaan aan drugsbazen hoger in de keten, moeten onder bedreiging doorgaan terwijl ze willen stoppen of krijgen te maken met gewelddadige concurrenten. Ze zitten dus in grote problemen waar ze niet meer uitkomen. Dan komt de waarheid naar boven en is het ineens niet meer zo cool als het leek. De conclusie luidt: Je bent geen winnaar, maar een verliezer als je in de drugscriminaliteit beland.

Sinds deze week is de game ook beschikbaar voor basisscholen. ,,Wij hebben signalen dat dit probleem al in groep 7 en 8 speelt, mede door het gebruik van mobieltjes en internet. Daar wordt dus vaak de kiem gelegd voor latere problemen rond drugs en geweld op de middelbare school”, zegt CEO Joris van den Bergh van Gamificationers, de maker van de game.

De game is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van een hosselaar die vijf jaar in het drugscircuit zat en die zijn ervaringen deelde met Gamificationers. Dat ontwikkelde de game samen met Lionel Saidjan, jongerenwerker bij ONS welzijn, preventie en herstelondersteuning-organisatie Novadict-Kentron en jonge ervaringsdeskundigen op het gebied van drugscriminaliteit. Omdat jongeren in de game steeds verder komen in het drugscircuit, waren scholen in het begin huiverig om het in de klas te spelen. ,,Totdat de eerste school het aandurfde en de game met 1200 leerlingen speelde. Vanaf toen ging het lopen en wordt het ook gespeeld in samenwerking met jongerenwerk, welzijnswerk en Buro Halt. Dit blijkt echt een goede manier om problemen met drugs en geweld op scholen aan te pakken”, zegt Van den Bergh.

Die problemen zijn groter dan ooit, bleek deze week uit cijfers van de Onderwijsinspectie. Middelbare scholen hebben steeds meer te maken met drugsverkoop, vechtpartijen en prostitutie. Het aantal meldingen over fysieke en sociale onveiligheid in de eerste vier maanden van het jaar is sinds 2022 gestegen van 110 naar 280 in 2023 naar 370 dit jaar. Uit andere cijfers van het dashboard Zicht op Ondermijning blijkt dat 162.000 Nederlandse jongeren het risico lopen in de drugswereld verzeild te raken, in sommige wijken zelfs een op de acht.

Van de jongeren die Hosselaar hebben gespeeld vindt 85 procent het spel leuk én interessant. Zes op de tien deelnemers denkt daarna meer signalen en risico’s te kunnen herkennen en 73 procent geeft na het spelen van de game aan nog meer te willen weten over de gevaren van drugscriminaliteit. Negen op de tien docenten geven aan dat zij verdachte situaties dankzij de game beter zullen herkennen en dus sneller kunnen handelen.

Gamificationers ontwikkelt al meer dan vijftien zogeheten serious games voor maatschappelijke doeleinden, zowel voor (semi-)overheidsinstellingen als commerciële bedrijven. Daarbij zoekt het bedrijf samenwerking met experts op het gebied van maatschappelijke problemen, die dicht bij de belevingswereld van de risicogroep staan. Een boodschap maakt pas indruk als het tot leven komt, is daarbij het motto.