Onderzoek: Nederlandse bedrijven realiseren €4,20 rendement per geïnvesteerde euro in AI, maar succes vergt tijd

Amsterdam, 9 december 2024 – Voor elke euro die Nederlandse bedrijven investeren in kunstmatige intelligentie (AI), realiseren zij gemiddeld €4,20 aan rendement. Deze nieuwe inzichten komen voort uit de Nederlandse resultaten van het IDC-rapport 2024 Business Opportunity of AI, in opdracht van Microsoft. Tegelijkertijd benadrukt het rapport dat succes tijd kost: implementatie kost gemiddeld acht maanden en bedrijven zien doorgaans pas na veertien maanden financieel resultaat.

Investeren in AI loont
De adoptie van AI in Nederland groeit hard: waar in 2023 nog 58,3% van de bedrijven AI-technologie gebruikte of overwoog, is dat percentage in 2024 gestegen naar 79,7%. Steeds meer bedrijven erkennen de essentiële rol van AI bij het verbeteren van efficiëntie en het ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen. Het IDC-rapport laat zien dat AI vooral bijdraagt aan productiviteitswinst en sectorspecifieke innovaties bij Nederlandse organisaties:

• Productiviteitsgerichte toepassingen: Helpen werknemers efficiënter werken en leveren voor 40% van de organisaties de grootste waarde op.
• Functionele toepassingen: Specifiek voor afdelingen zoals marketing of IT en zorgen bij 31% van de bedrijven voor het meeste rendement.
• Sectorgerichte innovaties: Denk aan verbeterde productieprocessen of klantprocessen, die bij 28% van de organisaties de meeste impact hebben.

AI-vaardigheden nog steeds een obstakel
AI biedt aanzienlijke voordelen, maar bedrijven staan nog steeds voor uitdagingen, vooral op het gebied van werknemersvaardigheden. Zo ziet momenteel 40,9% van de Nederlandse organisaties een gebrek aan gespecialiseerde vaardigheden als een obstakel. Investeren in training en samenwerking blijft daarom cruciaal om optimaal te profiteren van de mogelijkheden die AI biedt. Toch is er vooruitgang: waar wereldwijd in 2023 nog 52% van de bedrijven het gebrek aan gespecialiseerde vaardigheden als een uitdaging beschouwde, is dat in 2024 gedaald naar 45%.

“Ondanks de groei in AI-adoptie lopen we als Nederland achter in vergelijking met andere landen. Waar we eerder vooropliepen bij technologische innovaties zoals de cloud en het internet, dreigen we nu achterop te raken,” zegt Rob Elsinga, National Technology Officer bij Microsoft Nederland. “AI implementeren kost tijd, maar het is cruciaal om nu te starten en gericht op te schalen naar bedrijfskritische processen. Alleen met dit doel voor ogen kunnen we voorkomen dat Nederland te lang blijft hangen in de experimenteerfase.”

Verschillen tussen leiders en achterblijvers
Het onderzoek laat wereldwijd aanzienlijke verschillen zien in de impact van AI-adoptie tussen leiders en achterblijvers. Leiders behalen sneller rendement, met gemiddeld een 4-voudige opbrengst, terwijl achterblijvers blijven steken bij een 2- tot 3-voudige opbrengst. Daarnaast implementeren leiders nieuwe AI-initiatieven veel sneller: 29% van deze projecten wordt binnen drie maanden afgerond, tegenover slechts 6% bij achterblijvers. Deze verschillen zijn ook terug te zien in de randvoorwaarden en organisatorische inrichting, waar leiders duidelijk beter voorbereid zijn op het succesvol benutten van AI.

Welke van de volgende situaties is momenteel toepasbaar op uw organisatie?	Leiders	Neutraal	Achterblijvers
Een bestuursorgaan dat verantwoordelijk AI controleert	51%	40%	36%
Duidelijke principes voor de ontwikkeling en het gebruik van verantwoorde AI	50%	39%	35%
Regels, beleid en processen om die verantwoorde AI-principes af te dwingen	49%	53%	59%

“De resultaten tonen aan dat AI waarde kan toevoegen in organisaties”, vervolgt Elsinga. Tegelijkertijd blijkt dat leiders duidelijk verder zijn in het strategisch inzetten van AI en de bijbehorende governance. Ze hanteren een proactieve benadering, met een focus op het creëren van duidelijke richtlijnen en het integreren van verantwoord gebruik in hun strategie. Achterblijvers daarentegen leggen meer nadruk op het opstellen van regels en richten zich vaker reactief op compliance zonder een bredere strategische visie. Toch biedt dit onderzoek ook hoop: het is niet te laat voor achterblijvers om in te stappen. Door klein te beginnen, stapsgewijs te leren en op basis daarvan strategische doelen te formuleren, kunnen ook zij profiteren van de voordelen van AI.”