5G maakt serieuze toepassing IoT in veel meer industrieën mogelijk

Het duurt nog een jaar of drie, vier voordat Nederland een landelijke 5G-dekking heeft, maar voor bedrijven wordt nu al goed duidelijk hoe ze ervan kunnen profiteren. De hogere snelheid en veel lagere vertraging in het mobiele netwerk, brengen een heel nieuwe kijk op producten en diensten mee. De kansen en – ook – technische uitdagingen op een rij.

De jarenlange belofte van het internet of things krijgt eindelijk serieuze vorm. De aangekondigde uitrol van 5G zorgt ervoor dat veel meer apparaten met een betrouwbaarder mobiel internet zijn te verbinden. Voor allerlei typen bedrijven biedt dit nieuwe mogelijkheden. Van de met sensoren uitgeruste vliegtuigmotoren tot aan de zorg op afstand worden dan werkelijkheid. Ook in Nederland zijn de eerste 5G-experimenten inmiddels gestart.

Wat 5G nodig maakt

De opvolger van 4G, waarvoor een totaal nieuwe architectuur is opgetuigd, wordt met twee gedachten in het achterhoofd ontwikkeld. Door de enorme toename van het aantal mobiele verbindingen is 4G niet langer toereikend. Zodra allerlei industriële sensoren en consumentenproducten ook een verbinding maken, is een grotere capaciteit nodig. Met de komst van 5G zijn een miljoen apparaten per vierkante kilometer aan te sluiten op het internet. Dat is honderd keer meer dan nu. Daarnaast vereisen veel van die apparaten een veel lagere ‘latency’, de vertraging in de verbinding. De informatie-uitwisseling tussen zelfrijdende trucks of tijdens operaties op afstand moet natuurlijk realtime zijn. 5G belooft die vertraging terug te brengen tot één milliseconde.

In de meeste landen zijn bedrijven in de telecom en technologie inmiddels druk met het opbouwen van een netwerk. De eerste pilotprojecten zijn er van start gegaan. Japan en Zuid-Korea hebben 5G zelfs al commercieel beschikbaar. De verwachting is dat Europa tussen 2020 en 2022 beschikt over een 5G-netwerk in de dichtbevolkte gebieden. Het zal vervolgens nog tot 2030 duren voordat ook de buitengebieden zijn voorzien.

Concrete toepasbaarheid

Hoewel het dus nog een aantal jaren duurt voordat 5G is te gebruiken, wordt nu al steeds duidelijker op welke manieren bedrijven kunnen profiteren van de technologie. In bijna elk proces verwachten kenners wel de nodige ‘disruptie’. Het heeft vooral te maken met de verwachte lage kosten van het online brengen van apparaten. Daardoor worden de eerder geschetste IoT-scenario’s ineens reëel en schaalbaar.

In algemene zin is te stellen dat de automatisering en digitalisering van operating systems een serieuze vlucht zullen nemen. Taken die nu nog handmatig en analoog worden verricht, zijn met behulp van sensoren realtime te maken.

Vooral in de mobiliteit gaat 5G een grote rol spelen. Auto’s en andere vervoersmiddelen die zelfstandig functioneren, kunnen dat ook plotseling in praktijk brengen zodra ze realtime informatie kunnen uitwisselen. Daarbij valt te denken aan het in goede banen leiden van autoverkeer en de verbinding met verkeerslichten. In het vrachtverkeer is op afstand uit te lezen welke goederen er zijn in- of uitgescand en onder welke temperatuur en andere condities die in het laadruim worden bewaard. Dat maakt bovendien duidelijk hoeveel verspilling er in de keten voorkomt en hoe die verspilling is te verkleinen.

In Nederland zijn er al mooie voorbeelden te zien van hoe 5G in een meer industriële omgeving is te gebruiken voor het efficiënter maken van bedrijfsprocessen. Zo is in het Rotterdamse havengebied een proef aan de gang waarbij bedrijven een groot aantal sensoren uitrollen op hun industriële site om bijvoorbeeld preventief onderhoud te kunnen uitvoeren. Ook zijn schepen voorzien van sensoren die kapiteins voorzien van extra informatie. De sensoren maken het bijvoorbeeld mogelijk de schepen automatisch te laten manoeuvreren over het water. Dit heeft nu al geleid tot een reductie van twee procent in brandstofgebruik. Daarnaast loopt er een project voor een bouwer van vliegtuigmotoren. Deze motoren geven op korte termijn een aantal parameters door die nodig zijn voor preventief onderhoud. Theoretisch is het voorstelbaar dat een bedrijf vervolgens ook tot een nieuw verdienmodel kan komen. In plaats van technologie te verkopen, brengt het bijvoorbeeld een gegarandeerd aantal vlieguren op de markt.

Het mooie ervan is dat niet alleen de meest innovatieve bedrijven profiteren van 5G. Of het nu een wasmachinefabrikant is, de uitbater van digitale reclamepanelen in de bus, of een schoonmaakbedrijf van openbare toiletten, stuk voor stuk kunnen ze hun objecten straks betrouwbaar monitoren en bijvoorbeeld nauwkeurigere servicecontracten verkopen.

Wat kunnen bedrijven nu al doen?

Vooral de bedrijven die verwachten hun diensten ermee te kunnen verbeteren, kunnen nu al de nodige voorbereidingsstappen zetten. Het vraagt allereerst om een investering in onderzoek en ontwikkeling: daardoor zijn er eerste experimenten op te zetten met bijvoorbeeld sensoren. Op de iets langere termijn is het goed om vervolgens te redeneren uit de belangrijkste use cases.

Wat betekent 5G voor de producten dat een bedrijf aanbiedt? Welk gedrag wil men hiermee ondersteunen? Vervolgens is het verstandig om na te denken over de benodigde ‘capabilities’. Is de juiste kennis in huis om een route voor de ontwikkeling samen te stellen en de data om te zetten in meerwaarde? En beschikt de onderneming al over een portal om die data bijvoorbeeld te ontsluiten richting de eindgebruikers?

De (technische) uitdaging: samenwerken

Voor veel (product)bedrijven zijn dit relatief nieuwe vragen en vaardigheden. Om tot creatieve toepassingen te komen is het advies dan ook partnerships te ontwikkelen. Zoek bijvoorbeelden anderen in de keten op, in plaats van zelfstandig het wiel uit te vinden. Praktisch alle huidige experimenten met 5G zijn een resultaat van zo’n samenwerking – simpelweg omdat daardoor meer te bereiken is.

Misschien wel de grootste uitdaging van 5G is het op orde krijgen van de dekkingsgraad. Voor telecomoperators kan het bedrijfseconomisch niet uit om los van elkaar – zonder samenwerking – in de buitengebieden voor voldoende 5G-masten te zorgen. En in de steden worden juist weer dermate veel masten verwacht dat er zorgen zijn voor de gezondheidsschade. Het antwoord op deze uitdaging vraagt om een nieuwe handelswijze van telecombedrijven. Ze kunnen er niet omheen samen op te trekken en de netwerken met elkaar te delen. Alleen zo is het eigen netwerk te verdichten en van dit innovatieve langetermijnproject een succes te maken.