Bank as a Platform: voorbij PSD2

Digitalisering neemt een vlucht: banken gaan er in de toekomst heel anders uitzien. Nu denk je wellicht ‘wallets en smartwatches’, maar ik heb het over ‘API’s en FinTech’. Kort geleden was ik te gast op de API days – een tweedaagse conferentie over Open Banking & FinTech. Bankiers, startups, consultants en technologiebedrijven kwamen bij elkaar in het financiële hart van London om inzichten te delen over de future of banking. De algemene consensus: banken worden platformen. Het verbaasde mij dat alle aanwezigen het hier over eens zijn. Sta me toe om mijn belangrijkste inzichten met je te delen:

Banken hebben nieuwe concurrenten gekregen: FinTech bedrijven. Technologie-gedreven bedrijven die goed zijn geworden in één tak van sport, zoals bijvoorbeeld risico-analyse, financieel inzicht of betalen. Door deze niches op te zoeken en hun dienstverlening op dit gebied te perfectioneren, ‘ontbundelen’ ze het bankenlandschap. Zou je de beste FinTech bedrijven samenvoegen, dan kun je in theorie een nieuwe bank bouwen. Maar hoe bundel je die bedrijven?

Van mobile first naar API first

Het antwoord is: met API’s. Als digitaal bedrijf doe je niet meer mee zonder API, een afkorting voor Application Programming Interface. API’s zijn de digitale toegangspoorten tot de data en diensten van een bedrijf en in veel gevallen is een API een product op zichzelf (met als doelgroep ontwikkelaars).

Online marktplaats Mashape biedt een overzicht van allerlei API’s gesorteerd op categorie. Er ontstaat een heuse API economy. Veel technologiebedrijven (zoals FinTech bedrijven) hebben bewust een API-first strategie: ze bieden hun diensten primair aan via dit digitale kanaal. Ze laten hun digitale voorkant los en de markt mag bepalen hoe de dienst wordt gebruikt of geïntegreerd.

Digitale LEGO

API’s zijn – mits goed gemaakt – fantastische producten voor ontwikkelaars. Je hoeft immers niet meer alles zelf te bouwen. Heb je een geografische kaart nodig voor je app? Geen probleem, integreer met de Google Maps API. Inloggen met vingerafdruk? Gebruik Touch ID.

API’s zijn de LEGO van de digitale economie. Zo wist Uber in korte tijd haar bedrijf te bouwen door gebruik te maken van diverse API-bedrijven als Braintree (betalen), Twilio (communicatie) en Checkr (screening van chauffeurs). Uber sausje erover en klaar.

PSD2: de kaarten op tafel

Vanaf 2018 zijn banken verplicht om een API te bouwen die derden toegang geeft tot transactiedata (mits klanten daar toestemming voor geven). Dat is het gevolg van een nieuwe Europese betaalrichtlijn genaamd PSD2 (hoofdstuk XS2A).

De vraag of deze verandering een kans of bedreiging betekende voor banken kwam veelvuldig aan bod gedurende de twee dagen. Terecht, want banken kunnen in theorie het contact met de klant verliezen. Veel FinTech bedrijven staan immers te trappelen om deze verplichte API’s te gebruiken om bijvoorbeeld bankoverstijgende financiële apps te bouwen voor klanten.

In Duitsland is er al een voorzichtig begin met KontoPilot van Deutsche Post: een app die al je bankrekeningen en creditcards bij verschillende banken in één overzicht laat zien.

Backoffice het risico, platform de kans

‘Banken worden een backoffice’, werd er gewaarschuwd. ‘Wat is de toegevoegde waarde van banken nog?’, werd er geroepen. De rol van banken gaat veranderen, de vraag is op welke termijn. De PSD2-wetgeving treedt al in 2018 in werking. Ook FinTech bedrijven staan klaar, dus het kan snel gaan.

De klant is uiteindelijk degene, die bepaalt wat er echt gaat gebeuren. Hij zal de nieuwe spelers wel of geen toegang geven tot zijn bankgegevens. Het klinkt cliché maar hier ligt ook de grootste kans om relevant te blijven als bank. Bij de klant!

Kracht van de combinatie

Banken moeten een platform willen worden. Een goed platform biedt kansen om nieuwe toepassingen voor klanten te ontwikkelen. Vanaf het moment dat Apple en Google hun platform openstelden werd de wereld verwend met een enorme hoeveelheid en diversiteit aan apps. Ook banken zijn daartoe in staat.

Hoe? Door de samenwerking aan te gaan met de buitenwereld. Combineer de veiligheid en het vertrouwen van banken met de snelheid en innovatiekracht van FinTech-bedrijven en je krijgt interessante kruisbestuiving. Geen wonder dat innovatieve banken toenadering zoeken tot deze nieuwe industrie. Ook de bredere crowd aan ontwikkelaars biedt perspectieven.

Hackathons laten zien dat de creativiteit en innovatiekracht buiten banken vele malen groter zijn dan binnen. Voor grote spelers als BNP Paribas en Citi Bank zijn ze een belangrijk onderdeel van hun innovatiestrategie geworden.

Het is nog wel zoeken naar de optimale samenwerking met deze creatieve crowd aan ontwikkelaars en FinTech startups. Vertrouwen en samen zoeken naar de win-win lijkt de sleutel tot succes. Een mooi voorbeeld: Apple verdient goud aan de App Store maar geeft ook 70 procent van de opbrengsten terug aan de ontwikkel-community.

Op naar een bank als platform?

Een bank als platform biedt kansen. Verras klanten met slimme bank-innovaties die ze in de regel alleen gewend zijn van de startups en technologiereuzen. De eerste experimenten in de bancaire sector zijn interessante stappen, maar zijn nog maar het prille begin. De echte transformatie laat nog even op zich wachten. De PSD2-wetgeving zal een flinke duw geven. En ondertussen groeit de FinTech sector op een ongekend tempo.

Gelukkig zoeken veel startups en FinTech bedrijven actief de samenwerking met banken op. De banken staan op hun beurt steeds meer open voor partnering en co-creatie. De cultuurverschillen en gesloten infrastructuur van banken werken niet altijd mee, maar ook dat is aan het veranderen. Banken zijn een platform in wording. Uiteindelijk gaat de bank van de toekomst niet meer over het creëren van het beste product, maar om het bieden van het meest aantrekkelijke platform.

*) Dit artikel is tevens gepubliceerd op de website van ABN AMRO.