Facebook tóch in actie tegen nepnieuws

Blijkbaar meent Zuckerberg toch niet dat “meer dan 99 procent van de berichten op Facebook echt zijn.” Want, naast het feit dat mij dat lastig te bewijzen lijkt, heeft de topman van Facebook zaterdag in een blogpost laten weten dat Facebook tóch van plan is om iets te gaan doen aan de hoeveelheid nepnieuws die op Facebook verschijnt.

In de dagen na de Amerikaanse verkiezingen ontstond er veel kritiek op grote websites als Google en Facebook. Tijdens de verkiezingen ging er veel nepnieuws via deze sites ‘viral’, met wellicht zelfs een doorslaggevende rol in de uitkomst van de verkiezingen. Zuckerberg reageerde eerder dat hij dit een absurd idee achtte. Toch gaat hij nu zeer serieus in op de vraag wat er met dit nepnieuws moet gebeuren.

In zijn post stelt hij dat Facebook al langer aan dit probleem werkt en dat deze verantwoordelijkheid zeer serieus neemt. Echter, deze uitdaging is niet alleen een technische, maar ook een filosofische. Technisch, omdat er de kans bestaat dat per abuis juiste content zou worden verhinderd en filosofisch omdat het delen van gedachten wellicht wordt ontmoedigd en omdat Facebook niet wil uitmaken wat waar is en wat niet waar is: dat is een taak van haar community, aldus Zuckerberg.

Toch gaat Facebook actie ondernemen. Zuckerberg noemt een aantal ideeën waar Facebook al mee bezig is, waaronder: betere detectie en makkelijker rapporteren van nepnieuws, waarschuwingen en het ondermijnen van nepnieuws-winstmodellen (zie Buzzfeed). Hoe zou dit eruit zien? Waarschijnlijk zullen het rapporteer- en advertentiebeleid worden aangepast om gebruikers elkaar en Facebook te laten waarschuwen in geval van nepnieuws en het moeilijker te maken voor obscure sites om met advertenties geld te verdienen.

Wat mij bovendien opvalt is dat Facebook ook ‘meer gaat luisteren naar journalisten en anderen in de nieuwswereld om van hen meer te leren over het checken van feiten.’Het lijkt er niet op dat Facebook actiever wil gaan reguleren welke nieuwsbronnen op Facebook verschijnen, het sociale netwerk wil immers niet bepalen welk nieuws wél en welk nieuws niet te zien is op de site, uit filosofische overweging. Maar is het niet veel beter om een andere filosofische insteek te nemen en te streven naar een zo objectief mogelijke waarheidsvinding, zoals de kwaliteitspers dat ook beoogt? Wat daar bij komt kijken is echter niet gemakkelijk te voorspellen.

Zuckerberg geeft overigens in zijn bericht aan dat het gaat om ideeën, waarvan sommigen wél zullen werken en anderen juist niet. Het klinkt dus niet alsof Facebook al zeer concrete oplossingen heeft klaarliggen. Dat zou op zich vrij frappant zijn: er is immers al een degelijke oplossing bedacht door vier studenten van Princeton tijdens een 36-urige hackathon.

Het lijkt dus toch terecht dat een bedrijf als Facebook niet zo gemakkelijk haar handen af kan trekken van maatschappelijke kwesties zoals nu besproken. Zoals we eerder voorspelden, worden Zuckerberg en co wéér geconfronteerd met de grotere maatschappelijke plicht die met het succes van Facebook gepaard gaat. Ik ben zeer benieuwd naar de stappen die Facebook de komende tijd zal nemen, in het bijzonder hoe mijn newsfeed er over een tijd uit zal zien.

*) Met dank aan Remi van Mansfeld

**) Dit artikel is tevens gepubliceerd op de website van SOLV Advocaten