Ook gratis mag niet van de wet op netneutraliteit

Vodafone bood abonnementen aan waarbij klanten met hun mobiele telefoon naar de betaalzender HBO konden kijken zonder dat zij de data hiervoor betaalden. Op die manier stuurde Vodafone haar klanten in wat zij op internet doen. En dat mag niet volgens de regels van netneutraliteit.

Bij netneutraliteit denken we al gauw aan telecomaanbieders die bepaalde diensten zwaarder willen belasten dan andere. Toen KPN enkele jaren terug constateerde dat appen ten koste ging van sms’en, overwoog het bedrijf om voor appen een apart tarief te hanteren. Zoiets is niet toegestaan. Maar omgekeerd ook niet: helemaal niets in rekening brengen voor dataverbruik mag ook niet.

In het najaar van 2013 werd het Vodafone Red abonnement aangeboden in combinatie met een gratis HBO GO-app waarvan de abonnee negentig dagen gebruik kon maken. Het abonnement omvatte een bundel van mobiele diensten waarbij gebruik kon worden gemaakt van mobiel breedband internet, sms en belminuten.

Het gratis gebruik van de app hield in dat er niets werd afgetrokken van de databundel van het Vodafone Red abonnement. Om de gratis HBO GO-app te kunnen gebruiken moest de abonnee een voucher activeren met een door Vodafone verstrekte code. Ook hieraan waren voor de gebruikers geen kosten verbonden.

Vodafone vermoedde blijkbaar al dat dit niet zomaar kon, want per e-mail is bij toezichthouder ACM geïnformeerd over de introductie van de HBO GO-aanbieding. Daarna volgden nog diverse besprekingen, waarbij van de kant van de toezichthouder duidelijk werd gemaakt dat HBO GO-aanbieding in strijd is met de regelgeving. Vodafone was echter al begonnen met gratis dienst en moest daarmee in november 2013 stoppen. Voor de periode dat wel actie werd gevoerd, werd een boete van 200.000 euro opgelegd. De rechtbank Rotterdam heeft vorige week bepaald dat die boete terecht is.

Het idee van netneutraliteit is dat de consument zoveel mogelijk keuzevrijheid heeft op internet. Aanbieders van internet mogen van de wet dus geen keuzes van consumenten beïnvloeden. Niet door blokkades van diensten, maar ook niet door verschillende tarieven te hanteren. Het idee achter netneutraliteit is dat alle data tegen dezelfde voorwaarden doorgegeven moeten worden. In Nederland is netneutraliteit verplicht.

Overigens zijn diensten als ‘Skype-only’ en ‘Whatsapp-only’ wel mogelijk onder de huidige regeling, maar alleen indien de abonnee geen enkele website of andere datadienst kan bezoeken naast de ‘losse dienst’. Technisch is dat niet (goed) mogelijk.

Ook KPN kreeg een boete voor het blokkeren van bepaalde diensten via de WiFi hotspots van het bedrijf. KPN wilde bijvoorbeeld niet dat klanten zouden internetbellen. Ook blokkeerde KPN automatisch de toegang tot FTP-, Torrent-, en VoIP-diensten, en zelfs mailprogramma’s als Outlook. Om daarvan gebruik te maken moest betaald worden.

Of dit allemaal zo blijft is de vraag nu de Europese Unie in 2015 akkoord is gegaan met een pakket verordeningen op telecom-gebied. Daartoe behoort ook een netneutraliteits-richtlijn die ruimte openlaat voor prijsdiscriminatie.