Postmarkt op de schop, concurrentie waar het kan

De postmarkt gaat veranderen. Het kabinet wil de overheidsbemoeienis op de postsector afbouwen, wat ruimte zou kunnen scheppen voor nieuwe initiatieven. De e-commerce sector pleit al geruime tijd voor uitbreiding van het postnetwerk.

De trend lijkt al jaren onontkoombaar. Het afgelopen jaar daalde het aantal bezorgde poststukken opnieuw met tien procent ten opzichte van een jaar eerder. Daarmee is het aantal stuks meer dan gehalveerd sinds 2009 van 5 miljard naar minder dan 2,5 miljard. Nederlanders versturen en ontvangen inmiddels op jaarbasis bijna 400 miljoen pakketten, dat is nu nog een zesde deel van het aantal brieven. In het komende decennium komen beide markten naar verwachting dicht bij elkaar te liggen.

Op het ministerie van Economische Zaken kwamen onlangs overheid, postbedrijven en belanghebbenden bij elkaar om de toekomst van het postnetwerk te bespreken. Inmiddels ligt er een advies. Met als belangrijkste conclusie: Concurrentie waar het kan, samenwerking waar het moet. Zo kunnen schaalvoordelen beter worden benut en inefficiënte verdubbeling van kosten worden voorkomen.

De minimumeisen voor postbezorging, zoals geregeld in de zogenoemde Universele Postdienst (UPD), blijven ongewijzigd, net als de bescherming van arbeidsvoorwaarden. Van versobering, zoals in Denemarken, kan ook geen sprake zijn. Maar het moet wel efficiënter: zo zouden pakketvervoerders ook post kunnen gaan bezorgen. De netwerken moeten beter worden geïntegreerd.

Branche-organisatie Thuiswinkel.org heeft tijdens de zogeheten postdialoog aangedrongen uitbreiding van het postnetwerk. Veel e-commerce partijen maken immers gebruik van het postnetwerk voor de verzending van brieven en kaarten en ook veel pakjes gaan via het postnetwerk. Een ander argument is dat het het postnetwerk bijdraagt aan milieuvriendelijke manier van belevering.

Thuiswinkel.org wil het huidige serviceniveau van het postnetwerk eveneens behouden. Het versoberen van de Universele Post Diens is volgens de organisatie niet wenselijk. Bij voorkeur zou het serviceniveau nog verder uitgebreid moeten worden, tot het niveau van het pakketnetwerk dat door consumenten zo wordt gewaardeerd, zegt de organisatie.

PostNL en Sandd, de belangrijkste postbezorgers, hebben aangegeven dat ze openstaan voor samenwerking. Daartegen heeft Thuiswinkel.org geen bezwaar. In tegendeel: samenwerking kan het netwerk efficiënt houden. Daarbij is het wel van belang dat er goed toezicht gehouden wordt op de tarieven.

Er zijn nog wel wat problemen. Niet alle post in alle gebieden in Nederland wordt zeven dagen per week geleverd. PostNL levert op zondag en maandag niet. 24 uurs levering moet op alle leverdagen mogelijk zijn. Levering via het postnetwerk kan, in tegenstelling tot via het pakketnetwerk, nog niet altijd gegarandeerd de volgende dag. 95 procent gegarandeerde next daylevering is te laag.