Emerce Health: ‘Inhoudelijke innovaties in het ziekenhuis gaan harder dan innovaties rondom voorlichting en begeleiding’

Patiënten verblijven na een operatie steeds korter in het ziekenhuis. Dit vraagt van hen een hoge mate van zelfmanagement. Om hen hierbij te ondersteunen, ontvangen ze allerlei informatie en adviezen. De praktijk leert echter dat patiënten deze informatie nauwelijks kunnen bevatten en onthouden. In 2014 ontwikkelde Thomas Timmers met zijn bedrijf de Patient Journey App. Hij spreekt volgende week op Emerce Health.

Inmiddels wordt je app in meer dan 100 ziekenhuizen in tien landen gebruikt om patiënten gedurende hun behandeling te begeleiden. Wat was de reden om die app te ontwikkelen en wat was er op dat gebied al?

“Een belangrijke reden was het gegeven dat patiënten vaak niet of nauwelijks in staat zijn om alle informatie die ze krijgen van zorgverleners te onthouden én er vervolgens ook naar te handelen. Een aantal factoren speelt hierin een belangrijke rol, zo wordt er doorgaans te veel informatie in een te korte tijd aangeboden, is deze informatieoverdracht vrij passief én wordt de informatie aangeboden in een toch wel gespannen setting – het zogenaamde witte-jassen effect.

“Dit leidt vaak tot frustraties bij zowel de patiënt (‘Dat heeft u mij nooit verteld’) als de zorgverlener (‘Dat heb ik tijdens het consult verteld en het staat ook pagina 6 van de folder’). Het leek ons daarom een goed idee om de informatie gedoseerd aan te bieden, op het moment dat deze ook echt relevant is. We konden ons echter niet voorstellen dat zoiets eenvoudigs er nog niet zou zijn. Toen we erachter kwamen dat de hele wereld binnen healthtech bezig is met van alles en nog wat, maar niet met dit, zijn we direct van start gegaan. Samen met Kliniek Viasana hebben we de eerste versie van de app gemaakt en al snel sloten ziekenhuizen zoals ASZ, Haga en UMCU aan.”

Waarom was er op dit gebied nog niets?

“Als ik heel eerlijk ben, denk ik dat medisch inhoudelijke innovaties in het ziekenhuis zelf veel harder gegaan zijn dan de innovaties rondom voorlichting en begeleiding. Terwijl er juist op dit gebied steeds meer van patiënten wordt verwacht in termen van zelfmanagement. Je ligt bijvoorbeeld na een grote operatie vaak niet meer enkele weken in het ziekenhuis, maar soms slechts enkele dagen.

“Natuurlijk heeft het ziekenhuis ook al jarenlang een website, zijn er informatie avonden en vind je af en toe een iPad of 3D model in de spreekkamer, maar ik vind dat echt niet meer van deze tijd. Deze tijd leent zich bij uitstek voor begeleiding tijdens de volledige behandeling , dus ook op al die momenten dat je niet in het ziekenhuis bent. Informatie moet dan naar je toekomen wanneer deze belangrijk is, kort en bondig, informatief en interactief.

“Hetzelfde geldt voor het monitoren van mijn voorbereiding of herstel: laat me die gegevens gewoon invullen op mijn smartphone in plaats van op papier, een los apparaat of een aparte website. Wijs me er actief op met een pushnotificatie en ik wil mijn gegevens met je delen – zeker wanneer ik deze in de app dan ook weer terug zie en mijn antwoorden mogelijk zelfs mijn voorlichting optimaliseren of personaliseren.

“Geldt dit dan voor iedereen? Hoogstwaarschijnlijk niet. Niet iedereen kan. Niet iedereen wil. Dat is toch prima? De groep mensen die we op deze manier wel effectief van zorg kunnen voorzien, maakt daarmee ruimte voor de groep die nog niet kan of wil.”

Hoe verdien je zelf aan deze app?

“De app wordt aan ziekenhuizen aangeboden als een Software as a Service (SaaS) oplossing. Het aantal behandelingen dat ziekenhuizen via de app willen aanbieden, bepaalt wat de jaarlijkse kosten zijn. Daarnaast is er een meerprijs wanneer je patiënten individueel wil kunnen monitoren, bijvoorbeeld op het gebied van pijn, misselijkheid, koorts of wondzorg. Wanneer een patiënt dan een bepaalde score bereikt op deze gebieden, wordt er een signaal verzonden naar de zorgverlener, zodat hij of zij dan contact kan opnemen met de patiënt.”

Sinds 2018 doe je promotieonderzoek aan het Radboudumc naar de daadwerkelijke effecten van dergelijke apps. Kun je al iets met ons delen?

“Enkele jaren geleden stelde een paar onderzoekers me de vraag of de app ‘gewoon leuk was om te hebben’ of dat de deze ‘echt een effect zou kunnen hebben op de zorg’. Ik was zo enthousiast om voor de laatste optie te kiezen, waarop zij antwoordde: dan moet je dat wel bewijzen. En zo geschiedde.

“Ik heb samen met zes ziekenhuizen toen mijn eerste onderzoek opgezet naar de inzet van de app op het gebied van kennisvergaring, samen beslissen en de keuze voor een behandeling. Daarna had ik de smaak te pakken. Er lopen inmiddels diverse onderzoeken binnen de orthopedie, chirurgie, interne geneeskunde en voortplantingsgeneeskunde. Super mooi om te zien op hoeveel plekken je patiënten kunt helpen door ze op het juiste moment de juiste informatie aan te bieden – want dat is in essentie wat we onderzoeken.

“Sinds vorig jaar ben ik inderdaad als buitenpromovendus verbonden aan het Radboudumc. Ik mag daar onder begeleiding van Prof. Dr. Jan Kremer, Dr. Tijn Kool en Dr. Loes Janssen (Maxima MC) mijn promotieonderzoek doen. We spreken elkaar om de zoveel weken en dit zijn altijd super interessante en zeer waardevolle sessies waarin we de vorm en de inhoud van de studies bepalen en de resultaten interpreteren. Ik ervaar het echt als een enorme verrijking dat ik naast mijn werkzaamheden rondom de Patient Journey App ook op deze manier het effect ervan in kaart kan brengen. Het doen van dit soort onderzoek geeft echt een uniek inkijkje in de belevingswereld van de zorgverleners en de patiënt.

“Inmiddels zijn er ook al twee artikelen gepubliceerd waarin je de positieve effecten van de app op het gebied van kennisvergroting, tevredenheid, betrokkenheid, kwaliteit van leven, fysieke uitkomsten en zorgconsumptie worden aangetoond.”

Hoe zie je de toekomst van dit soort apps? Wat kunnen ze straks wat je nu nog niet kunt?

“Ik denk dat binnen onze app de voorlichting altijd een belangrijke rol zal blijven spelen. Als je wil dat een patiënt iets doet, dan moet hij weten wat, waarom, wanneer en hoe. Er zullen zeker veranderingen optreden in de manier waarop deze informatie wordt aangeboden, denk aan augmented of virtual reality. Een groter effect verwacht ik echter van de data die we met de app verzamelen en hoe die van invloed is op wat je daadwerkelijk te zien krijgt, waardoor de inhoud van de app steeds persoonlijker wordt. Op dit moment hebben we eerste projecten lopen waarbij data van de patiënt door een extern algoritme beoordeeld wordt, en op basis van de antwoorden wij de tijdlijn voor de patiënt weer aanpassen.

“Tot slot denk ik dat de inzet van dit soort techniek er steeds meer voor gaat zorgen dat je naar het ziekenhuis komt wanneer het nodig is, niet omdat de afspraak nu eenmaal gepland stond. Bij chronische ziekten zie je dit al regelmatig, maar denk dat er veel meer behandelingen zijn waarbij de zorg efficiënter kan worden met ondersteuning van eHealth.”